Radboud-hoogleraar Pim Haselager houdt zich bezig met de menselijke kant van AI

Al dertig jaar lang is Pim Haselager bezig met artificial intelligence (AI). Onlangs werd hij aangesteld als hoogleraar Maatschappelijke Implicaties van Kunstmatige Intelligentie aan de Radboud Universiteit. In die rol gaat hij zich bezighouden met de menselijke kant van AI. Namens The Economic Board en AI for Life spraken we hem.

Tegenwoordig gebruiken we steeds meer algoritmes. We gebruiken het voor hypotheken, verzekeringen of bij onze nieuwsvoorziening. Ook bij de politie en in de datingindustrie komen algoritmes maar al te vaak voor. Dat is handig, maar hierdoor stijgt de vraag naar menselijke controle van de soms zelflerende algoritmes. Problemen rond grote thema’s als vrije wil, identiteit, verantwoordelijkheid en zelfbeschikkingsrecht liggen namelijk altijd op de loer.

Met dit soort vraagstukken houdt Haselager zich bezig als hoogleraar. Het is zijn streven om met verschillende stakeholders de ontwikkeling en inzet van AI maatschappelijk verantwoord te laten gebeuren: “Ik ga me bezighouden met de inzet van kunstmatige intelligentie in de besluitvorming en met de effecten daarvan op het menselijk gedrag. Verantwoordelijkheid is daarbij eigenlijk het overkoepelende thema.”

Samenwerken binnen AI-ecosysteem

Haselager is verbonden aan het Donders Instituut, dat tevens deel uitmaakt van het sterke AI-ecosysteem dat Nijmegen te bieden heeft. Hij zag hoe het cluster zich vanaf 1990 ontwikkelde: eerst als cognitiewetenschap, later als AI. Volgens hem neemt het ecosysteem een bijzondere positie in door op cognitief en neurocognitief gebied met het onderwerp bezig te zijn. Doordat studenten ook les krijgen in menselijke informatieverwerking is er oog voor knelpunten rond het gebruik van slimme technologie.

In zijn nieuwe rol als hoogleraar zoekt Haselager nog meer de samenwerking met andere vakgebieden op. Ook de samenwerking met overheid, bedrijven en maatschappelijke instanties is belangrijk: “Het is voor mij onder meer belangrijk om de maatschappelijke zorgen rond AI en neurotechnologie in kaart te brengen. Daarnaast zijn bedrijven heel belangrijk voor ons met het oog op stages. Volgens jaar beginnen we met een Master-specialisatie die Societal Impact of AI heet.”

Maatschappelijke AI-innovaties begeleiden

In het tweejarige traject Societal Impact of AI worden studenten opgeleid om maatschappelijke innovaties op het gebied van AI te begeleiden. Haselager verwacht dat de vraag hiernaar vanuit bedrijven hoog zal zijn: “Jonge studenten kunnen bij bedrijven en overheden een heel belangrijke informerende en adviserende rol spelen. Ook bij ethische discussies. Ik verwacht dat daar veel vraag van bedrijven naar zal zijn. Dat kunnen bedrijven uit het hele land zijn, maar we kijken daarbij zeker ook specifiek naar de nabije regio.”